Çocuklarda Geniz Eti Büyümesi: Neden Önemlidir ve Ne Zaman Müdahale Edilmelidir?

Çocukluk döneminde sık karşılaşılan sorunlardan biri olan geniz eti büyümesi, çoğu zaman burun tıkanıklığı ya da horlama gibi belirtilerle fark edilir. Tıbbi adıyla “adenoid hipertrofisi” olarak bilinen bu durum, aslında vücudun bağışıklık sistemine yardımcı olan lenfoid dokuların aşırı büyümesiyle ortaya çıkar. Geniz eti burun boşluğunun arka kısmında, boğazla burun arasında yer alır ve çocuklukta büyüyüp, ergenlik döneminde genellikle küçülme eğilimindedir. Ancak bazı çocuklarda bu büyüme aşırı olabilir ve solunum ile işitme fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.

Aileler genellikle çocuklarının geceleri horlamaya başladığını, ağızdan nefes aldığını ya da huzursuz uyuduğunu fark ettiklerinde bir uzmana başvururlar. Geniz eti büyümesi olan çocuklar genellikle ağızları açık uyur, sık sık uyanır ve sabahları yorgun kalkarlar. Uyku apnesi gibi ciddi sorunlara yol açabilecek bu durum, büyüme ve gelişme üzerinde de olumsuz etkiler yaratabilir. Ayrıca konuşma bozuklukları, okul başarısında düşüş ve sosyal gelişim geriliği gibi ikincil etkiler de görülebilir.

Bununla birlikte, geniz eti büyümesi sadece uykuyu değil, işitme sağlığını da etkileyebilir. Geniz etinin östaki borusu üzerindeki baskısı nedeniyle orta kulakta sıvı birikimi (efüzyon) oluşabilir ve bu durum işitme kaybına yol açabilir. Özellikle okul çağındaki çocuklarda işitme kaybı, öğrenme sürecini ve dil gelişimini doğrudan etkileyen önemli bir faktördür.

Tanı sürecinde, hekimin yapacağı detaylı bir kulak burun boğaz muayenesi oldukça belirleyicidir. Endoskopik muayeneler ya da gerektiğinde lateral boyun grafisi gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak geniz etinin büyüklüğü ve oluşturduğu tıkanıklık net bir şekilde değerlendirilebilir. Aynı zamanda işitme testleri ve timpanometri ile orta kulak durumu da incelenir.

Tedavi yaklaşımı ise geniz eti büyümesinin şiddetine ve çocuğun yaşadığı semptomların düzeyine bağlı olarak değişir. Hafif vakalarda medikal tedavi yani burun spreyleri, alerji kontrolü ve enfeksiyon takibi yeterli olabilir. Ancak sık enfeksiyon geçiren, sürekli ağızdan nefes alan, gece horlaması yaşayan ya da işitme kaybı gelişmiş çocuklarda cerrahi müdahale gerekebilir. Geniz eti alınması işlemi genellikle bademcik ameliyatı ile birlikte uygulanır ve “adenotonsillektomi” olarak adlandırılır.

Cerrahi oldukça kısa ve güvenli bir işlemdir. Genellikle 20–30 dakika sürer ve çoğu zaman aynı gün taburcu olunabilir. Ameliyat sonrası çocukların hem solunum hem de işitme fonksiyonlarında belirgin iyileşme görülür. Uyku kalitesi artar, büyüme gelişme süreci olumlu etkilenir ve okul başarısı gözle görülür şekilde iyileşir. Ayrıca sık tekrarlayan enfeksiyonlar da büyük ölçüde ortadan kalkar.

Unutulmamalıdır ki, geniz eti büyümesi her çocukta aynı belirtileri göstermeyebilir. Bu nedenle çocukta sürekli burun tıkanıklığı, horlama, konuşma bozukluğu ya da işitme sorunları varsa mutlaka bir kulak burun boğaz uzmanına başvurulmalıdır. Erken teşhis, ileride yaşanabilecek kalıcı sorunların önüne geçmek açısından büyük önem taşır.